نکات مهم پیرامون حد ضرر
منظور از حد ضرر (stop loss) در معاملات سهام چیست؟
حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) یکی از اصول اساسی در معاملات سهام برای حفظ سرمایه است. استاپ لاس با محدود کردن اندازه ضرر در معاملاتی که با شکست مواجه هستند، می تواند از سرمایه معاملاتی شما محافظت کند. هر معامله ای به سود نمی انجامد، حتی با وجود معاملات سودده، جبران خسارت تعداد کمی از ضرر و زیان های بزرگ کار سختی است.
تریلینگ حد ضرر چیست؟
استاپ لاس مفهوم بسیار مهمی است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به خوبی از آن بهره می‌برند. افراد ناآگاه نمی‌توانند از سودهای خود محافظت کنند و معمولا با از دست دادن بخشی از سرمایه، ناامید میشوند و از بازار بورس خارج میشوند. اما حرفه‌ای‌ها که زیر و بم بازار را خوب می‌شناسند به کمک حد ضرر سودهای خود را حفظ میکنند و به موفقیت می‌رسند.
همانطور که می‌دانیم هدف از تعیین استاپ لاس کاهش زیان و حفظ سود است. زمانی که حد ضرر را در معامله‌ای تعیین می‌کنیم، در واقع به این ترتیب مشخص می‌کنیم که چه زمانی برای خروج از سهم مناسب است.
در روش حد ضرر متحرک، همچنان که سهم به روند حرکتی خود ادامه میدهد، میزان استاپ لاس نیز تغییر خواهد کرد. در واقع جابجا کردن حد ضرر راهکاری است که برای محافظت از سود به دست آمده مورد استفاده قرار میگیرد. این شیوه در حرکات صعودی سهم کاربرد دارد.
اجازه دهید توضیحات را با یک مثال دنبال کنیم. در نظر بگیرید که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کرده‌اید و حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان تعیین نکات مهم پیرامون حد ضرر کرده‌اید. فرض کنید سهم تا ۱۵۰۰ تومان رشد میکند. در چنین حالتی مشخص است که شما سود زیادی به دست آورده‌اید. اما ناگهان روند سهم تغییر میکند و قیمت کم میشود. به این ترتیب اگر شما همچنان حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان نگه داشته باشید، نه تنها سودهای خود را از دست میدهید، بلکه متضرر نیز خواهید شد. پس مهم است که با حرکت سهم، میزان استاپ لاس را تغییر دهید. به این ترتیب میتوانید از سود به‌دست‌آمده محافظت کنید.
بسیاری از افرادی که از تریلینگ استاپ لاس استفاده میکنند می‌دانند که نوسان ذات بازار سهام است. آنها با توجه به حرکت سهم و برای حفظ سود خود از این شیوه استفاده میکنند. به طور کلی هم‌زمان با روند صعودی سهم، حد ضرر نیز تغییر میکند و افزایش می‌یابد. از جمله مزایای این عمل، کاهش ریسک معاملاتی است. در تعیین حد ضرر متحرک میتوانید از اندیکاتورها نیز کمک بگیرید و عملکرد بهتری از خود نشان دهید.
حد ضرر ثابت چیست؟
در بازار بورس حد ضررها یا ثابت هستند یا متحرک. حد ضرر متحرک همان تریلینگ استاپ لاس است که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم. اما حد ضرر ثابت همانطور که از نامش مشخص است به حد ضرری اشاره دارد که میزان آن تغییر نمی‌کند. بر این اساس علاوه بر تعیین درصد به عنوان نقطه‌ی خروج از سهم، میتوان از شیوه‌های دیگری نیز استفاده کرد.
اما یکی از رایج‌ترین شیوه‌های تعیین استاپ لاس، تعیین یک عدد ثابت به عنوان نقطه‌ی خروج از سهم است. فرض کنید سهامی را در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریداری می‌کنید. شما میتوانید مبلغ ۱۱۳۰ تومان را به عنوان حد ضرر تعیین کنید. به این صورت فارغ از اینکه سهم تا چه میزان سود میکند، حد ضرر شما روی همان عدد باقی خواهند ماند. عیب این شیوه آن است که موجب از دست رفتن سودهایی میشود که تا کنون کسب کرده‌اید.
یکی دیگر از روش‌های رایج در تعیین استاپ لاس، رسیدن دارایی به قیمت خرید است. افرادی که ریسک‌پذیر نیستند، حد ضرر خود را طوری تعیین میکنند که در بدترین حالت بدون هیچ سود و ضرری از دارایی خارج شوند. زمانی که قیمت سهم پس از رشد، تا قیمت نقطه‌ی ورود پایین میآید، به اصطلاح به آن نقطه‌ی سربه‌سر می‌گویند. به این ترتیب در چنین روشی اگر شما سهمی را به مبلغ ۱۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، فارغ از اینکه چه میزان سود کرده‌اید، حد ضرر برابر با ۱۲۰۰ تومان خواهد بود. یعنی ممکن است تمام سودهای خود را از دست بدهید اما ضرر و زیانی متحمل نشوید.
استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس در هر معامله ای این تضمین را به شما می دهد تا ضرر های شما قابل کنترل باشد. در نهایت این اطمینان را خواهید داشت، حساب معاملاتی تان در یک ریسک بزرگ قرار ندارد. رعایت استاپ لاس از نکات مهم و اساسی برای موفقیت در بورس است.
حد ضرر یک دستور است و در بروکر تنظیم می شود. وقتی ما سهامی را خریداری کردیم، یک استاپ لاس برای آن در نظر میگیریم تا وقتی سهام به قیمت خاصی رسید از طریق استاپ لاس معامله بسته شود.
نحوه تعیین حد ضرر
این سه سوال از مهم ترین سوال‌هایی هستن که جواب دادن به هریک از آنها فرق بین مبتدی بودن یا حرفه‌ای بودن شما را مشخص میکند. این سه پرسش به ترتیب اهمیت نوشته نشده‌اند بلکه به ترتیب توجه افراد مبتدی به آنها نوشته شده‌اند و شاید یکی از اصلی‌ترین دلایلی که افراد بعد از مدتی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی دچار ضرر و با از دست دادن سرمایه خود با ناراحتی مجبور به ترک آن میشوند، توجه نکردن به همین موضوع ساده باشد. کجا باید فروخت؟ کجا باید فروخت. و یا به اصطلاح تعیین کردن حد ضرر یکی از مهم ترین مواردی است که هر معامله‌گر حرفه‌ای قبل از ورود به سهم باید به طور خاص به این مهم توجه داشته باشد. زیرا این مورد تنها موضوعی است که باعث بقای شما در بازارهای مالی میشود و بقا در اینگونه بازار‌ها چیزی نیس جز حفظ کردن ارزش سرمایه خودتان.
از نظر روانشناسی این در طبیعت انسان‌هاست که شکست را نپذیرند و با آن مخالفت کنند. برای همین، زمانی که قیمت‌ها برخلاف انتظار آنها حرکت میکند سعی در پیدا کردن نشانه‌هایی برای قانع کردن خود مبنی بر برگشت قیمت هستند این موضوع درمواردی که شخص در ضرر باشد بیشتر نمود پیدا میکند. نمونه دیگر از غیر حرفه‌ای عمل کردن چنین است، براساس احساسات تصمیم گرفتن. در شرایط ضرر به دلیل فشار روانی که بر معامله‌گر وارد میشود، حتی حدضرر خود را نیز تغییر میدهد. اما برای بیان واضح‌تر این موضوع که درنهایت مانند ربات عمل نکردن و پایبند نبودن به حد ضرر خود چقدر میتواند برایمان گران تمام شود و حتی در مواردی خساراتی جبران ناپذیر به ما وارد کند توجه شما را به جدول زیر جلب میکنم:
این جدول به ما نشان میدهد که به ازای درصدی ضرر چه مقدار باید سود کسب کنیم، تا تنها به سرمایه اولیه خود بازگردیم! درنتیجه برای بقاء داشتن در بازار بهتر است که قبل از وارد شدن به معامله برای خود حدضرر تعیین کنیم و تحت هر شرایطی به حدضرر خود عمل کنیم. مانند یک ربات، بدون احساس. اما آیا ضرر کردن تنها به معنای از دست دادن اصل سرمایه است؟
در بازارهای مالی ضرر کردن تنها به از دست رفتن اصل سرمایه شما ختم نمیشود بلکه کسب سود کم در بازه زمانی طولانی نیز نوعی ضررمحسوب میشود (هزینه زمان) همچنین از دست دادن سود کسب شده نیز نوعی ضرر است و باید از آن جلوگیری کرد.
در رابطه با زمان و از دست ندادن آن تماماً بستگی به دانش شما از علم تکنیکال دارد که بتوانید با استفاده از آن حداقل فاصله زمانی خرید تا شروع روند صعودی را بدست آورید یعنی بتوانید نقطه ورود را پیدا کنید. اما درخصوص از دست ندادن سودهای کسب شده و اصل سرمایه خودتان باید از حدضرر متحرک استفاده کرد. اجازه بدین با یک مثال توضیح بدهم. فرض کنید شما سهمی را با قیمت 400 تومان خریداری کرده‌اید و حدضرر خود را با تقبل 10% زیان 360 تومان در نظر گرفته‌اید. حال سهم شما روند صعودی میگیرد و به مبلغ 480تومان میرسد. در اینجا شما حدضرر خود را به 456تومان انتقال میدهید. در این مثال حدضرر اول شما حدضرر ثابت و حدضرر دوم شما حدضرر متحرک نام دارد که باتوجه به رشد سهمِ شما بالاتر میآید. اما سوال اینجاست که چگونه باید حدضرر را تعیین کرد و به چه نکاتی باید توجه داشت؟
نحوه تعیین کردن حدضرر روش‌های متفاوتی را دربرمیگیرد که با روحیات و شخصیت فرد معامله‌گر رابطه مستقیم دارد بنابراین نمیتوان یک نسخه واحد برای تمام افراد پیچید اما به هرحال دارای نکاتیست که در ذیل به اختصار به آنها خواهیم پرداخت و توجه به آنها خالی از لطف نیست.
حجم خرید شما و محدوده تعیین کردن حدضرر نباید به نحوی باشد که بیشتر از دو تا سه درصد از کل سرمایه شما در خطر باشد.
جزءِ حدضررهای ثابت محسوب میشوند و معمولا در شروع معامله از آنها بهره میگیرند از جمله مهم ترین این نواحی کف و سقف تاریخی نمودار است. برای تعیین نواحی حمایتی رویه نمودار قیمت میتوان از نمودار تعدیل نشده و تایم فرم‌‌های بالاتر نیز کمک گرفت که میزان معتبر بودن این نواحی و خطوط حمایت به چهار عامل بستگی دارد: 1- درگیری نمودار قیمت با حمایت 2- برگشت نمودار قیمت پس از برخورد با حمایت 3- بالا رفتن حجم معاملات در آن نواحی نسبت به گذشته 4- نزدیک‌تر بودن حمایت رسم شده به قیمت فعلی سهم. چهار عامل ذکر شده از جمله عواملی هستند که به حمایت رویه نمودار قیمت اعتبار بیشتری میبخشند و هرچه این اتفاقات بیشتر رویه حمایت رخ داده باشد برای تعیین حد ضرر قابل اتکاتر و معتبرتر هستند.
شکل 1: نمودار قیمت شرکت سرمایه گذاری غدیر که روی سقف تاریخی خود حمایت شده است.
شکل 2: درگیری زیاد و افزایش حجم معاملات در نمودار قیمت بانک اقتصاد نوین نشان از معتبر بودن حمایت دارد.
تنظیمات این اندیکاتور بستگی به خود فرد دارد اما معقول ترین آنها در تصویر 3 مشخص شده است. استفاده از این اندیکاتور برای تعیین کردن حد ضرر متحرک در بازارهای دارای روند بسیار مرسوم است.
شکل 3: درگیری نمودار قیمت شرکت فولاد خوزستان با ناحیه حمایت پارابولیک سار (ناحیه آبی مشخص شده در شکل3)
که با از دست رفتن آن نمودار روند نزولی به خود گرفته است.
بسته به نگاه سرمایه‌گذاری، فرد میتواند از میانگین های 100، 50 و 20 روزه استفاده کند. تقاطع هر یک ازمیانگین‌ها توسط نمودار قیمت یا کراس رو به پایین هریک از آنها برای مثال 20 از 50 میتواند هشداری برای تغییر روند باشد و در تعیین کردن حد ضرر متحرک میتوان از آنها استفاده کرد.
شکل 4: مقاومت و حمایت میانگین 100 روزه در نمودار قیمت شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین
شکل 5: کراس رو به پایین نمودار قیمت و میانگین 20 از 50 روزه در ناحیه A. در ادامه کراس رو به بالای
نمودار قیمت و میانگین 20 از 50 در ناحیه B.
براساس این استراتژی میتوان خط حمایتی کیجونسن –Kijun_Sen- یا برای افراد با قدرت ریسک‌پذیری کمتر حمایت تنکانسن –Tenkan_Sen- را به عنوان معیاری برای تعیین حد ضرر خود قرار دهند. به عنوان نکته در نظر داشت باشید که هم‌پوشانی کیجونسن و سنکو‌اسپن‌بی –Senkou Span B- فلت –Flat- یک ناحیه حمایتی بسیار قوی برای ما میتواند باشد. به شکل زیر دقت کنید:
شکل 6: در ناحیه A با از دست رفتن Tenkan_Sen و در ناحیه B با از دست رفتن Kijun_Sen روند نزولی و اصلاح قیمت داشته‌ایم.
در ادامه نمودار قیمت شرکت ملی صنایع مس ایران در محدوده هم پوشانی Kijun_Sen با Senkou_Span B حمایت شده است.
از نواحی فیبوناچی چه اصلاحی Retracement و چه گسترشی Extension نیز میتوان استفاده کرد اما مهم‌ترین آنها سطوح 38.2%، 50%، 61.8%، 100%و %161.8 هستند.
شکل 7: واکنش‌ها به سطوح گسترشی فیبوناچی در نمودار قیمت شرکت فولاد مبارکه اصفهان (Fib Extension)
شکل 8: واکنش ها به سطوح اصلاحی فیبوناچی در نمودار قیمت شرکت فولاد مبارکه اصفهان (Fib Retracement)
برای داشتن بقاء در بازارهای مالی تعیین کردن حدضرر و پایبند بودن به آن تحت هر شرایطی الزامی است. باید پس از فعال شدن حد ضرر بدون هیچ احساسی و مانند ربات عمل کرد.دقت کنید، حد ضرر باید در جایی باشد که اولا آستانه تحمل زیان شما، بیش از آن نباشد و سیستم مدیریت سرمایه شما رعایت شود، ثانیا روند حرکت قیمت پس از لمس حد ضرر شما، معکوس شود.(به دوره آموزشی پرایس اکشن رجوع شود.) نکته مهم تنها در حفظ اصل سرمایه نیست بلکه از دست دادن سود و حتی بدست آوردن سود در بازه زمانی کم نیز نوعی ضرر محسوب میشود، که برای جلوگیری از این قبیل اتفاقات در معاملات شما نکاتی در این مقاله ذکر شد. لذا باید خاطر نشان کرد که هریک از موارد ذکر شده برای راهنمایی شما عزیزان در تعیین کردن حد ضرر، خود جزئی از کل بودند. که برای آشنایی نحوه صحیح‌تر استفاده از آنها معامله‌گر باید در رابطه با هریک مطالعاتی داشت باشد.
تریل استاپ یا جابجایی حد ضرر
تریل استاپ یا جابجایی حد ضرر در سال‌های اخیر به دلیل جذابیت ایجاد شده در بازار بورس ایران تعداد سرمایه گذاران بسیار بیش از پیش شده است. طبیعی است که تمامی سرمایه گذاران از دانش کافی در مورد سرمایه‌گذاری در بورس آگاهی نداشته و تنها با استفاده از اطلاعات دیگران اقدام به سرمایه گذاری میکنند. هر چند دانش سرمایه گذاری در بورس پیچیده بوده و نیاز به مطالعه فراوانی برای تسلط کامل دارد، اما به عنوان یک نکات مهم پیرامون حد ضرر سرمایه گذار مبتدی لازم است با اصطلاحات اولیه این بازار آشنا شده تا بتوانید در این بازار نقش فعالی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: نکاتی در مورد سرمایه گذاری در بورس
تعیین حد ضرر چیست؟
یکی از ابتدایی‌ترین اصطلاحات رایج در بورس تعیین حد ضرر است که آشنایی با مفهوم آن برای هر فرد سرمایه گذار الزامی است. تعیین حد ضرر در معاملات در واقع یک ابزار به منظور کنترل معاملات باز است که میزان سود و ضرر هر معامله را تا رسیدن به راندمان قابل قبول برای سرمایه‌گذار مشخص میکند. هدف نهایی از تعیین حد ضرر در هر معامله گسترده کردن دامنه سوددهی در معامله است.
اگه نمیدونید حدضرر چیه حتما این پادکست رو گوش کنید
یکی از مهم‌ترین مشکلات سهامداران توانایی فروش به موقع سهام خریداری شده است. خرید سهام یکی از آسانترین معاملات موجود در سطح دنیا است. کافی است شما به اندازه توان سرمایه در اختیار داشته باشید و یک سهام قابل قبول و سود ده را در بازار بورس شناسایی کرده و در اولین فرصت تنها با چند نکات مهم پیرامون حد ضرر کلیک اقدام به خرید آن کنید. اما مسئله مهم در این زمان آگاهی از زمان فروش سهام خریداری شده است. یک سهامدار موفق باید بداند که سهام‌هایی را که در اختیار دارد در چه زمانی به فروش برساند که با بالاترین میزان سوددهی و حداقل ضرر همراه باشد.
روند رشد سهام چگونه است؟
هر سهامی که در بازار بورس قرار میگیرد طی یک روند کاهشی افزایشی ممتد اقدام به رشد کرده و تا حد توان بازار پیش میرود. سهامداران بازار بورس همگی دارای یک استراتژی واحد در این زمینه نبوده و دارای اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در زمینه نگهداری سهام خود هستند. طبیعی است هر یک از این افراد به میزان معینی از سود راضی بوده و پس از آن اقدام به فروش سهام خود خواهند کرد. سهام‌ها در هنگام عرضه ابتدا با یک روند رشد روبرو شده و تا میزان معینی سوددهی میکنند. پس از آن سهام به نقطه مقاومت خود رسیده و ممکن است در هنگام اصلاح با اندکی ضرر همراه باشد. در صورتی که سهام مورد نظر نقطه مقاومت خود را رد کند آنگاه به رشد خود ادامه داده و به نقطه مقاومت بعدی میرسد.
در هر کدام از این مراحل سهام مقدار معینی سود و زیان را به همراه داشته و سهامداران تصمیم میگیرند که در چه زمانی سهام خود را به فروش برسانند که دچار کمترین زیاد و بیشترین سود شوند. آگاهی از حد ضرر به معنی یافتن بهترین نقطه برای فروش است تا سهامداران بتواند بیشترین سود را در کمترین ضرر داشته باشد. این شیوه شناخت رفتار سهام برای سرمایه گذاران میان مدت و بلند مدت به دلیل نادیده گرفتن نوسانات مقطعی بسیار مناسب است.
منظور از تعیین حد ضرر چیست؟
فرد سهامدار با توجه به استراتژی موردنظر خود ممکن است در هر نقطه از مقاومت سهام اقدام به فروش سهام خود کند. فروش سهام در هر نقطه به معنی صرف‌نظر کردن از سود بیشتر است. لذا سهامداران میان مدت و بلند به دنبال راه حل‌هایی هستند که تا زمانی که سهام امکان سوددهی دارد سهام خود را حفظ کرده و درست در نقطه ضرر اقدام به فروش سهام خود کنند. یکی از بهترین راه حلها در این زمینه شناخت حد ضرر سهام است. حد ضرر یک معیار بسیار کوچک در معاملات بورس است که تغییرات بسیار بزرگی با خود به همراه دارد.
تعیین حد ضرر هر سهام نیاز به تجربه و دانش بازار بورس دارد و با استفاده از تحلیل تکنیکال امکانپذیر است. برای تعیین حد ضرر هیچ‌گونه قاعده و قانون مشخصی وجود ندارد و تعیین اندازه آن به ریسک پذیری فرد سهامدار بستگی دارد. ممکن است حد ضرر برای یک سرمایه‌گذار میان مدت به عنوان مقاومت یک سرمایه‌گذار بلند مدت محسوب شود، بر این اساس حد ضرر هر فرد بر اساس استراتژی شخصی وی تعیین میشود.
منظور از حد ضرر در معاملات بورس این است که سهام تا اندازه توان مقاومت‌های پیش روی خود را شکسته و به انتهای سود دهی خود رسیده است. میزان سوددهی برای هر فرد متفاوت است. در صورت شناخت حد ضرر یک سهم میتوان به موقع اقدام به معامله کرده و در صف فروش سهم گرفتار نشد. هرچقدر یک سهم در صف فروش قرار بگیرد دچار کاهش سود شده که به نوبه خود یک نوع ضرر محسوب میشود. در واقع تعیین حد ضرر و عمل به آن به معنی دست یافتن به بیشترین میزان سود ممکن است.
تریل استاپ چیست؟
اما اصطلاحی که به دنبال تعیین حد ضرر در معاملات بورس پیش میآید تریل استاپ trailing stop است. این اصطلاح به معنی جابجا کردن حد ضرر معامله است. زمانی که یک سهام در بازار بورس ارائه میشود نقطه اوج و میزان سوددهی آن به طور قطعی مشخص نبوده و تا میزان زیادی به رفتار سهامداران بستگی دارد. گاهی اوقات ممکن است در ابتدای خرید سهام شما یک حد ضرر برای سهام خود تعریف کرده باشید که سهام آن را گذرانده و به سوددهی بیشتری برسد. در این زمان رفتار صحیح سهامدار این است که با توجه به افزایش قیمت سهام حد ضرر آن را نیز جابجا کند و بدون استراتژی اقدام به معامله نکند.
تریل استاپ یا جابجایی حد ضرر در واقع یک روش سهامداری است که با کمک آن میتوان تا بالاترین نقطه سوددهی سهام با آن همراه بوده و بیشترین میزان سود را از آن دریافت کرد. این حرکت به این معنی است که هر چقدر معامله سهام موردنظر در بازار بورس به سمت سود بیشتر برود باید حد ضرر آن نیز بیشتر شده و به موازات افزایش سود آن جابجا بشود.
اجرای جابجایی حد ضرر در معاملات و یا به اصطلاحی تریل کردن آن دارای قواعد مخصوص به خود است. هر سهمی در معاملات خود با امواج صعودی و نزولی کوچکی همراه است. زمانی که یک سهم بعد از یک موجود صعودی بلند و سوددهی زیاد به یک روند اصلاحی و یک موج نزولی کوچک رسید میتوان حد ضرر را در زیر اصلاح مورد نظر قرار داد. انجام این کار را به صورت خودکار نیز میتوان در معاملات قرار داد. به طور مثال اگر حد ضرر ۲۰ پیپ تعیین شود به معنای این است که اگر قیمت ۲۰ پیپ در جهت موافق معامله حرکت کرد حد ضرر ۲۰ پیپ حرکت میکند و به دنبال قیمت کشیده میشود.
به این مثال توجه کنید:
به یک مثال در مورد تریل استاپ یا جابجایی حد ضررتوجه کنید، فرض کنید شما حد ضرر یک سهام را ۲۵۰ تومان در نظر گرفته باشید، سهام خریداری شده و روند رشد خود را در پیش میگیرد و سهم اولیه خریداری شده شما به قیمت ۲۳۰ تومان ناگهان با رفتار سهامداران به ۳۳۰ تومان افزایش پیدا میکند.
در این زمان طبیعی است که حد ضرر ۲۵۰ تومان برای این قیمت جدید بی فایده بوده و شما نیازمند تعریف یک حد ضرر جدید هستید. حال شما باید حد ضرر خود را ۳۳۰ تومان در نظر بگیرد. سهام به روند رشد خود ادامه داده و سیر صعودی در پیش میگیرد و تا ۴۰۰ تومان پیش میرود در این مرحله حد ضرر جدید حداقل باید ۳۷۰ تومان در نظر گرفته شود. ممکن است در اثر نوسانات بازار ناگهان قیمت سهام با رشد جدی روبرو شده و به ۹۰۰ تومان برسد، در این حالت شما دارای سود قابل توجهی شدهاید و لازم است جوانب احتیاط را رعایت کرده و دچار ضرر نشوید به همین دلیل حد ضرر خود را بر روی رقم ۷۸۰ تومان در نظر گرفته و منتظر زمان معامله خود میشوید تا بتوانید بالاترین میزان سود را در معامله کسب کنید.
یافتن این نقاط و تعیین آنها برای شناخت بهترین زمان معامله تنها با تجربه و آموزش تحلیل تکنیکال در بورس امکان پذیر است. در این صورت سهامداری برای شما تبدیل به یک مهارت و بازی شده و از انجام آن نهایت لذت را خواهید برد. با تعیین حد ضرر و پایبند بودن به آن شما میتوانید با استراتژی در معاملات پیش رفته و از اتفاقات پیش آمده در بورس غافلگیر نشوید.
نحوه تعیین حد ضرر در بورس
هنگام تصمیم گیری برای خرید یا عدم خرید یک سهم، نکات زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. دستور حد ضرر یا حد زیان، یکی از این عوامل می باشد. هنگامی که به درستی استفاده می شود، یک سفارش حد ضرر می تواند دنیای متفاوتی را ایجاد کند و همه می توانند از این ابزار بهره مند شوند.
مفهوم سفارش حد ضرر
دستور حد ضرر (Stop-loss Order) سفارشی است که توسط یک کارگزار برای خرید یا فروش (در بازارهای دو طرفه) یک سهام خاص پس از رسیدن سهام به قیمت مشخصی انجام می شود. حد زیان برای محدود کردن زیان سرمایه گذار در یک پوزیشن معامله ی سهام (یا سایر دارایی ها مانند ارزهای دیجیتال) طراحی شده است. به عنوان مثال، تعیین یک دستور توقف ضرر برای 10٪ کمتر از قیمتی که سهام را خریداری کرده اید، ضرر شما را به 10٪ محدود می کند. فرض کنید سهام مایکروسافت (MSFT) را به قیمت هر سهم 20 دلار خریداری کرده اید و بلافاصله پس از خرید سهام، یک دستور توقف ضرر به قیمت 18 دلار وارد می کنید. اگر سهام به زیر 18 دلار سقوط کرد، سهام شما به طور اتوماتیک فروخته خواهد شد.
نکته: در پنل های معاملاتی کارگزاری های بورس ایران، به دلیل وجود دامنه نوسان، امکان ست کردن اتوماتیک دستور حد ضرر وجود ندارد. بنابراین تنها راهی که برای استفاده از این ابزار وجود دارد این است که مقدار حد زیان و ضرر خود را قبل از خرید سهم تعیین کنید و قیمت آن سهم را در هر روز معاملاتی دنبال کنید و در صورتیکه قیمت آن به محدوده مورد نظر شما رسید، سفارش فروش خود را در پنل معاملاتی قرار دهید.
در صورتی که در بازاری غیر از بورس ایران مانند ارزهای دیجیتال فعالیت می کنید، احتمالا با سفارشات stop-limit آشنایی دارید. این سفارشات مشابه سفارشات حد ضرر می باشند. با این حال، همانطور که از نام آنها مشخص است، محدودیتی در قیمتی که آنها اجرا می شوند، وجود دارد. به این صورت که دو قیمت در دستور stop-limit مشخص می شود: قیمت stop که با رسیدن قیمت به آن، سفارش شما ثبت می شود و قیمت limit که سفارش شما در آن قیمت انجام می گیرد. پس بنابراین در این حالت به جای اینکه سفارش فروش در قیمت حال حاضر بازار انجام شود، به یک سفارش با قیمتی مشخص (قیمت limit) تبدیل می شود که فقط در همان قیمت اجرا می شود.
مزایای حد ضرر
یک مزیت دستور حد زیان این است که اجازه می دهد تصمیم گیری عاری از هرگونه احساسات باشد. بعضی از مردم ممکن است روی سهمی که خریداری می کنند، تعصب داشته باشند! به عنوان مثال، آنها ممکن است این باور غلط را حفظ کنند که اگر به یک سهم فرصت بیشتری بدهند، دوباره به روند مثبت بر میگردد. در واقع، این تاخیر ممکن است فقط باعث افزایش ضرر ها شود.
مهم نیست که چه نوع سرمایه گذاری هستید، باید بتوانید به راحتی علت مالکیت سهام خود را شناسایی کنید. به عنوان مثال معیارهای یک سرمایه گذار ارزشی با معیارهای یک معامله گر فعال متفاوت خواهد بود. مهم نیست که استراتژی چیست، استراتژی تنها در صورتی جواب می دهد که به آن پایبند باشید. بنابراین، اگر شما یک سرمایه‌گذار خرید و نگهداری برای بلند مدت هستید، سفارش‌های حد ضرر احتمالا در استراتژی شما کاربرد کمتری دارند.
بنابراین اگر می‌خواهید سرمایه‌گذار موفقی باشید، باید به استراتژی خود اطمینان داشته باشید. این به معنای اجرای برنامه خود است. مزیت دستورهای توقف ضرر این است که می توانند به شما کمک کنند در مسیر خود بمانید و از آمیخته شدن قضاوت شما با احساسات جلوگیری کنند.
در نهایت، مهم است که بدانید که سفارشات توقف ضرر تضمینی برای کسب درآمد در بازار سرمایه نیست. هنوز باید تصمیمات هوشمندانه ای برای سرمایه گذاری بگیرید. اگر این کار را نکنید، به همان اندازه که بدون حد زیان پول از دست می دهید، متحمل زیان خواهید شد (فقط با نرخ بسیار آهسته‌تری).
دستور حد ضرر برای ماندن در سود
دستورات حد ضرر به طور سنتی به عنوان راهی برای جلوگیری از ضرر در نظر گرفته می شوند. با این حال، یکی دیگر از کاربردهای این ابزار ماندن در سود است. در این مورد، گاهی اوقات از دستورات حد ضرر با عنوان "حد تریلینگ" یاد می شود. در اینجا، دستور توقف ضرر در سطح کمتری از قیمت فعلی بازار (نه قیمتی که آن را خریداری کرده‌اید) تنظیم میشود. با نوسانات قیمت سهام، قیمت حد زیان نیز تعدیل میشود. مهم است که به خاطر داشته باشید که اگر قیمت سهم شما افزایش یابد، سود غیرقابل تحققی خواهید داشت چرا که شما تا زمانی که آنرا نفروشید، سودی محقق نکرده اید. استفاده از یک حد تریلینگ به شما اجازه می دهد تا مطمئن شوید که معامله ی شما در سود بسته می شود.
مثالی که در بندهای قبل در مورد خرید سهام مایکروسافت بیان کردیم، پی می گیریم. در این مثال شما هر سهم را به قیمت 20 دلار خریداری کرده بودید. فرض کنید که یک دستور حد ضرر را برای 10٪ کمتر از قیمت فعلی یعنی 18 دلار تعیین کرده اید اما قیمت سهام بدون اینکه به حد زیان شما برسد، پس از مدتی به 30 دلار افزایش می یابد. شما در این نکات مهم پیرامون حد ضرر حالت یک سود تحقق نیافته دارید چرا که هنوز سهام خود را نفروخته اید. حال اگر شما همچنان روی افزایش قیمت این سهم خوشبین هستید، در این حالت برای اینکه مطمئن باشید معامله ی شما با سود بسته می شود، قیمت حد زیان خود را افزایش داده و روی 27 دلار قرار می دهید. در بدترین سناریو، اگر قیمت سهم افت کرده و حد ضرر شما را ببیند، معامله ی شما همچنان با سود بسته خواهد شد.
معایب حد ضرر
نقطه ضعف اصلی این است که یک نوسان کوتاه مدت در قیمت سهام می تواند قیمت حد ضرر را فعال کرده و شما را وادار به فروش سهم کند. نکته کلیدی انتخاب یک درصد مشخص نکات مهم پیرامون حد ضرر برای حد ضرر است که به سهام اجازه می دهد روزانه نوسان داشته باشد و در عین حال از ریسک نزولی شدن روند، تا حد ممکن جلوگیری کند. به عنوان مثال تعیین یک دستور توقف ضرر 5 درصدی برای سهامی که سابقه نوسان 10 درصد یا بیشتر را در طی دو روز دارد، ممکن است بهترین استراتژی نباشد.
به طور کلی هیچ قانون سفت و سختی برای سطحی که باید در آن حد زیان را قرار داد، وجود ندارد. این موضوع کاملاً به سبک سرمایه گذاری فردی شما بستگی دارد. یک معامله گر فعال یا نوسانگیر ممکن است از سطح 5٪ استفاده کند، در حالی که یک سرمایه گذار بلند مدت ممکن است 20٪ یا بیشتر را انتخاب کند.
یکی دیگر از معایب حد ضرر در بازارهای دارای محدودیت دامنه نوسان، این است که ممکن است نتوانید به طور صد در صد به آن پایبند باشید. فرض کنید قیمت حد زیان شما در یک سهم 1000 تومان است و هنگامی که پنل معاملاتی خود را باز می کنید، مشاهده می کنید نکات مهم پیرامون حد ضرر که سهم در 970 تومان صف فروش تشکیل داده است. در این حالت حتی اگر سفارش فروش خود را در قیمت صف فروش قرار دهید و این سفارش پس از مدتی در همان روز انجام شود، باز هم سهم خود را به طور دقیق در قیمتی که برای حد زیان تعیین کرده بودید، نفروخته اید. البته این سناریو می تواند یک سناریوی خوشبینانه باشد چرا که ممکن است سهم شما نه تنها در آن روز، بلکه در روزهای معاملاتی بعد نیز در صف فروش قفل باشد و شما مجبور شوید سهمتان را در قیمتی که فاصله نسبتا زیادی با حد ضررتان دارد، به فروش برسانید.
سخن پایانی
دستور حد ضرر یک ابزار ساده است نکات مهم پیرامون حد ضرر اما بسیاری از سرمایه گذاران در استفاده موثر از آن شکست می خورند؛ چه برای جلوگیری از زیان های بیش از حد و چه برای قفل کردن سود. تقریباً همه سبک های سرمایه گذاری می توانند از این ابزار بهره مند شوند. امیدواریم که هرگز مجبور به استفاده از آن نشوید، اما خوب است بدانید که در صورت نیاز، حتما از آن استفاده کنید.
نکاتی شگفت انگیر برای حد ضرر سهام
در این مقاله قصد داریم درباره حد ضرر برای شما صحبت کنیم. حد ضرر سهام به عدد یا محدوده ای گفته می شود. که شما برای معامله ی خود مشخص می کنید که بیشتر از آن سرمایه شما وارد ضرر نشود و معامله شما بسته شود.حد ضرر می تواند در سیستم و یا نزد کارگزار شما یه ثبت برسد (البته در بازارهای مالی داخل ایران این امکان هنوز از لحاظ نرم افزاری فراهم نشده است) یا اینکه در ذهن خود ثبت شود. شما برای خود قراردادی تعیین کرده ایید که اگر قیمت سهام یا ارز از این مقدار کمتر یا بیشتر شد از معامله بیرون بیایید.
استفاده نکردن از حد ضرر و نابود شدن سرمایه
حدضرر یا حدزیان یکی مفاهیم کلیدی برای موفقیت در بازارهای مالی می باشد که هر تریدر موفقی به آن پایبند خواهد بود .همیشه پیش‌بینی‌ها نمی توانند به طور قطع درست باشند بنابراین اگر پیش بینی ما به هر علتی مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار باید ضرر متحمل شویم؟
موارد زیادی ممکن است پیش بیاید که حد ضرر سهام ما در یک معامله فعال شود. سپس سیر صعودی یا نزولی آن سهم آغاز شود و ما را در غم از دست دادن سهم خویش داغ دار نماید. این بخش که البته واقعیت هم دارد، همان قسمت گول زننده‌ای می باشد که بسیاری از سهامداران را دچار مشکل شدیدی میکند. بنابراین تصمیم می گیرد که در معاملات بعدی خود حد ضرر نگذارد و این آغاز فصل یخبندان مالی برای معامله گر می باشد. وقتی برای معامله ای حد ضرر مشخص می کنید و ضرر فعال می شود هرگز از معاملات خود ناامید نشوید و روحیه ی خود را نبازید. زیرا حد ضرر برای این است که فعال شود و یک چیز نمایشی نخواهد بود.
تنها نکته ی مهم و ضروری این است که اگر تعداد حد ضررهایی که از شما فعال می شود زیاد باشد باید یک بازبینی کلی در روش و سیستم معاملاتی خود انجام دهیم. هرگز اقدام به پاک کردن صورت مسئله یعنی حذف حد ضرر نکنیم. عدم تعیین کردن حد سود و ضرر یعنی نداشتن برنامه و یعنی عدم مدیریت سرمایه و ریسک خود.
آیا می توانید تصور کنید در حال رانندگی در یک خودرو با سرعتی بالا هستید و پدال گاز را نیز تا انتها فشار داده اید. حال بصورت ناگهانی مانعی بزرگ را در مقابل خود حس می کنید و این در حالی می باشد که در تجهیزات اتومبیل شما به هیچ عنوان چیزی بنام ترمز وجود ندارد و سرانجام …! نابود شدن…!
حد ضرر در بازار ابین الملل نیز دقیقاً همان نقش ترمزی بسیار مطمئن را در خودرو کورسی شما خواهد داشت. با توجه به اینکه با نوسانات بسیار شدیدی که در بازار ارز دیده می شود. در صورت استفاده نکردن از حد ضرر، در کمتر چند ساعت ،امکان از بین رفتن تمام سرمایه شما وجود خواهد داشت.
تعیین حد ضرر سهام از سوی معامله گران ،معمولا حتی از خود معاملات نیز اهمیت بیشتری دارد. این دقیقاً در حالیست که اکثر معامله گران در بازار فارکس هنوز استراتژی ثابتی در مورد استفاده از حد ضرر و مقدار آن در معاملاتشان ندارند
حال چنانچه به مدیریت ریسک سرمایه و مدریت پول توجه بیشتری نمایید و در کنار آن نیز از روش های معاملاتی مطمئن برای ورود و خروج از بازار استفاده کنیم. مطمئناً بالانس نهایی معاملات ما با سود بالایی همراه خواهد شد . در این اینجا تکرار مجدد این مسئله ضروری می باشد که عمده عامل عدم موفقیت بیش از ۹۰% از معامله گران در پایان سال مالی در بازار فارکس ،عدم اطلاع و یا عدم استفاده از شگردهای مطمئن در مدیریت ریسک سرمایه و پول می باشد که تعیین حد مناسبی از حد ضررنیز از اجزاء مهم این علوم است .
هنگامی از یک آماتور پرسیده می شود که چرا در معامله ی خود حد ضرر استفاده نمی کنی پاسخی که میدهد این است: ” که ما حدوداً در میانه یک رنج مشحص و تکراری از نوسانات قیمت هستیم . پس بنابراین به هر حال نرخ قیمت به مکان قبلی اش باز می گردد!” آری و بعد پایان آن، از دست دادن نکات مهم پیرامون حد ضرر کل سرمایه خواهد بود.
بهترین روش‌های محاسبه کردن حد ضرر
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
روش محاسبه حد ضرر
تعیین مقدار ثابت عددی که شخص عددی ثابت و مشخص را برای حد ضرر خود مشخص خواهد کرد.
تعیین مقدار ثابت درصدی مثل مقدار ثابت عددی عمل خواهد کرد با این تفاوت که شخص درصد معینی را برای حد ضرر مشخص نموده و زمانی که قیمت سهم مد نظر به همان درصد و یا همان مقدار ثابت حد ضرر نردیک شد اقدام به فروش آن سهام می نماید.
تغییر شکل حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد شناور یا متغیر می باشد. مثلا زمانی که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان خرید می زنیم، حد ضرر برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان است. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان می رسد، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می دهیم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام می گوییم.
